Trong nền kinh tế hiện đại, việc hiểu rõ về nghĩa vụ thuế không chỉ giúp cá nhân và doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tốt hơn mà còn đảm bảo đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của nền kinh tế. Trong bài viết này, hãy cùng VPCC Nguyễn Huệ tìm hiểu chi tiết, tất tần tật mọi thông tin về thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp, cùng với các quy định, mức phạt và thắc mắc liên quan đến 2 loại thuế này.

>>> Xem thêm: Doanh nghiệp phải làm gì khi kết thúc một năm tài chính?

I. Thuế thu nhập cá nhân

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không chỉ là một nghĩa vụ tài chính mà còn đóng góp một phần quan trọng vào ngân sách quốc gia và sự phát triển kinh tế.

1. Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế TNCN là loại thuế mà cá nhân phải nộp cho nhà nước dựa trên tổng thu nhập của họ. Các nguồn thu nhập này có thể đến từ nhiều hoạt động khác nhau như: lương, tiền công, tiền thưởng, hoặc thu nhập từ các nguồn đầu tư.

2. Ai phải đóng thuế thu nhập cá nhân?

Mọi công dân có thu nhập tại Việt Nam, bao gồm cả công dân Việt Nam và người nước ngoài làm việc và cư trú tại Việt Nam, đều có bổn phận nộp thuế TNCN. 

Đó là các cá nhân có thu nhập từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc nhận tiền từ các nguồn đầu tư. Điều này bao gồm:

• Những người có hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên.
• Cá nhân có nguồn thu nhập từ cho thuê tài sản.
• Doanh nhân, cá nhân tự kinh doanh.
• Những cá nhân có thu nhập từ hoạt động đầu tư tài chính.

Các nguồn thu nhập chính chịu thuế TNCN

Bao gồm:

• Tiền lương và tiền công từ các hợp đồng lao động.
• Tiền thưởng từ hiệu suất làm việc hoặc các khoản thưởng khác.
• Thu nhập từ hoạt động kinh doanh, sản xuất dịch vụ (bao gồm lợi nhuận từ việc tự kinh doanh).
• Các khoản thu nhập không thường xuyên, như cho thuê tài sản hoặc chuyển nhượng bất động sản.
• Lợi nhuận từ các khoản đầu tư, chẳng hạn như cổ tức từ cổ phần.

3. Luật thuế thu nhập cá nhân

Luật thuế TNCN tại Việt Nam được quy định trong Luật thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12, cùng với các văn bản hướng dẫn thi hành.

3.1. Nội dung cơ bản của Luật

Luật này quy định về:

• Đối tượng nộp thuế: Những cá nhân có thu nhập từ công việc kiếm sống.
• Cách tính thuế: Phân chia thành các bậc thuế khác nhau dựa trên mức thu nhập.
• Quy trình kê khai và nộp thuế: Thời gian, hình thức nộp thuế.

3.2. Cập nhật Luật

Luật thuế TNCN có thể thấy có sự thay đổi theo từng giai đoạn nhằm đảm bảo sự công bằng và hợp lý hơn cho người dân. Việc theo dõi các cập nhật này là rất quan trọng đối với tất cả cá nhân chịu thuế.

4. Khi nào tính thuế thu nhập cá nhân?

Việc xác định thời điểm tính thuế TNCN rất quan trọng và thường liên quan đến từng nguồn thu nhập của cá nhân.

4.1. Thời điểm tính thuế

Khung thời gian tính thuế được xác định khi cá nhân có thu nhập từ công việc hoặc hoạt động kinh doanh. Điều này có thể bao gồm:

• Khi nhận lương hàng tháng từ công ty.
• Khi nhận thưởng hoặc các khoản thu nhập đột xuất.
• Khi bán tài sản, đầu tư và nhận tiền lợi nhuận hoặc lãi suất.

Thông thường, cá nhân phải nộp tờ khai thuế TNCN hàng năm, thường là vào cuối tháng 3 của năm tiếp theo để kê khai chính xác thu nhập của năm trước đó.

4.2. Kỳ nộp thuế TNCN

Cá nhân có thể nộp thuế TNCN hàng tháng, theo từng đóng góp từ lương hoặc tiền công. Ngoài ra, họ cũng cần thực hiện thủ tục quyết toán thuế vào tháng 3 hàng năm theo quy định của Luật thuế thu nhập cá nhân.

>>> Giải đáp thắc mắc: Nhận tiền thưởng tết có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không?

5. Cách tính thuế TNCN

Cá nhân cần xác định thu nhập chịu thuế, sau đó trừ đi các khoản chi phí hợp lệ và các khoản giảm trừ gia cảnh (cho bản thân và người phụ thuộc) để tính ra thuế TNCN.

Công thức tính thuế:

Điều này giúp đảm bảo rằng những cá nhân có thu nhập thấp hoặc có nghĩa vụ hỗ trợ gia đình sẽ không bị gánh nặng quá lớn từ nghĩa vụ thuế.

5.1. Thuế thu nhập cá nhân là bao nhiêu?

Theo quy định hiện hành tại Việt Nam, thuế TNCN được tính theo biểu thuế lũy tiến từng phần, nhằm đảm bảo sự công bằng trong nghĩa vụ thuế. Mức thuế suất áp dụng cho thuế TNCN được chia thành các bậc như sau:

Mức thuế này có thể thay đổi theo từng năm hoặc theo các chính sách từ Nhà nước.

5.2. Thuế TNCN 2024 bao nhiêu phần trăm?

Mức thuế suất cho thu nhập cá nhân trong năm 2024 vẫn được duy trì như các năm trước với các bậc thuế được quy định rõ ràng như trên.

Do đó, khi xác định tỷ lệ thuế cho TNCN trong 2024, cá nhân cần căn cứ vào biểu thuế lũy tiến này để tính toán thuế phải đóng. Bảng thuế suất này vẫn duy trì trong nhiều năm qua nhằm mục đích tạo đủ động lực và nghĩa vụ cho người nộp thuế.

6. Tính thuế thu nhập cá nhân online

Trong thời đại công nghệ số, việc tính thuế TNCN online đã trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.

6.1. Các nền tảng hỗ trợ tính thuế online

Nhiều trang web và ứng dụng di động cung cấp tiện ích tính toán thuế TNCN, cho phép cá nhân chỉ cần nhập các thông tin về thu nhập và các khoản giảm trừ để nhận kết quả tính toán ngay lập tức. Các nền tảng này thường có giao diện thân thiện và hướng dẫn dễ sử dụng.

6.2. Lợi ích của tính thuế online

Việc sử dụng các dịch vụ này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giúp cá nhân tránh khỏi những sai sót trong việc nhập liệu hoặc tính toán thuế một cách thủ công. Đồng thời, bạn có thể liên hệ với chuyên gia qua nền tảng này nếu cần hỗ trợ thêm.

7. Tra thuế thu nhập cá nhân

Để đảm bảo rằng việc kê khai thuế là chính xác, việc tra cứu thuế TNCN là rất quan trọng.

7.1. Phương pháp tra thuế TNCN

Cá nhân có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để tra cứu thông tin về thuế TNCN của mình:

• Trang web chính thức của Tổng cục Thuế: Nơi cung cấp thông tin đầy đủ về thuế và hỗ trợ người dân tra cứu từng thông tin cần thiết.
• Ứng dụng di động: Nhiều ứng dụng smartphone cũng cung cấp tính năng tra cứu thuế TNCN rất thuận tiện.
• Đến trực tiếp cơ quan thuế: Nếu cần hỗ trợ cụ thể hoặc có vấn đề nghi ngờ về số thuế của mình, bạn có thể đến trực tiếp cơ quan thuế để yêu cầu thông tin.

7.2. Lý do tra thuế

Việc tra cứu thuế không chỉ giúp cá nhân đảm bảo sự chính xác trong nghĩa vụ tài chính mà còn giúp họ kiểm tra lại số thuế đã nộp và thực hiện nghĩa vụ quyết toán thuế đúng hạn.

>>> Hướng dẫn: Cách tính thuế thu nhập cá nhân 2025 mới nhất

8. Quyết toán thuế thu nhập cá nhân

Quyết toán thuế TNCN là một bước rất quan trọng mà tất cả cá nhân có nghĩa vụ nộp thuế thực hiện hàng năm.

8.1. Thời điểm quyết toán

Quyết toán thuế TNCN thường được thực hiện vào đầu năm sau, thường vào tháng 3. Các cá nhân cần kê khai lại thu nhập của họ trong năm trước đó để xác định lại mức thuế phải nộp.

8.2. Hồ sơ quyết toán

Để quyết toán thuế, cá nhân cần chuẩn bị các hồ sơ, bao gồm:

• Tờ khai thuế TNCN theo mẫu quy định.
• Giấy tờ chứng minh thu nhập từ các nguồn khác nhau.
• Chứng từ giảm trừ gia cảnh (giấy tờ xác nhận người phụ thuộc nếu có).

9. Phạt thuế thu nhập cá nhân

Mỗi cá nhân đều có nghĩa vụ tự giác trong việc thực hiện nghĩa vụ đóng thuế TNCN đầy đủ và đúng hạn. Nếu không, có thể phải đối mặt với các hình thức xử phạt.

9.1. Mức phạt chậm nộp thuế

Theo quy định hiện hành, mức phạt khi cá nhân chậm nộp thuế TNCN là 0,05% trên số tiền thuế chưa nộp, tính theo số ngày chậm nộp. Điều này có nghĩa là nếu bạn nộp muộn, thuế sẽ bị tính thêm một phần phạt này vào số tiền nợ.

9.2. Hình thức phạt khác

Ngoài việc phạt tiền, nếu cá nhân có hành vi trốn thuế hoặc khai báo không trung thực, có thể bị áp dụng các hình thức phạt khác như:

• Phạt tùy theo mức độ vi phạm: Từ phạt hành chính cho đến phạt tù tùy thuộc vào hành vi gian lận.
• Buộc hoàn trả số tiền thuế đã trốn.

>>> Tìm hiểu: Mức phạt thuế thu nhập cá nhân năm 2025 theo quy định mới nhất

II. Thuế thu nhập doanh nghiệp

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) không chỉ là một nguồn thu quan trọng cho ngân sách nhà nước mà còn tạo động lực cho doanh nghiệp đầu tư và phát triển. Tương tự như thuế TNCN, thuế TNDN cũng có các quy định cụ thể về tính toán và nộp thuế. Nếu doanh nghiệp không thực hiện đúng các quy định về nộp thuế, họ sẽ bị phạt theo cách tương tự, làm tăng gánh nặng tài chính cho tổ chức.

1. Thuế thu nhập doanh nghiệp là gì?

1.1. Định nghĩa thuế TNDN

Thuế TNDN là loại thuế mà các doanh nghiệp phải nộp cho Nhà nước dựa trên tổng thu nhập của họ nhận được từ hoạt động sản xuất, kinh doanh.

1.2. Đối tượng nộp thuế TNDN

Mọi tổ chức, công ty, doanh nghiệp hoạt động kinh doanh tại Việt Nam đều thuộc đối tượng nộp thuế TNDN. Điều này bao gồm:

• Các doanh nghiệp tư nhân.
• Công ty TNHH.
• Công ty cổ phần.
• Các tổ chức hợp tác xã.

1.3. Nguồn thu nhập chịu thuế TNDN

Các nguồn thu nhập chính bao gồm:

• Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.
• Doanh thu từ dịch vụ.
• Chi phí đầu tư, hoạt động thương mại.
• Các khoản thu nhập không thường xuyên như chuyển nhượng tài sản.

2. Luật thuế thu nhập doanh nghiệp

2.1. Căn cứ pháp luật

Luật thuế thu nhập doanh nghiệp tại Việt Nam được quy định trong Luật số 14/2008/QH12, pháp lý hướng dẫn chi tiết về thuế TNDN, có hiệu lực từ năm 2009 và đã trải qua nhiều lần cập nhật và sửa đổi để phù hợp hơn với thực tế kinh doanh.

2.2. Nội dung chuyên môn

Luật này quy định cụ thể về:

• Đối tượng nộp thuế: Tất cả doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam.
• Cách tính thuế: Bao gồm các phương pháp và công thức tính thuế chi tiết.
• Các chính sách ưu đãi thuế: Trình bày các loại hình doanh nghiệp có thể hưởng ưu đãi về thuế TNDN.

2.3. Luật thuế thu nhập doanh nghiệp mới nhất

Luật thuế thu nhập doanh nghiệp có thể thay đổi theo thời gian nhằm đáp ứng nhanh chóng với những biến động của nền kinh tế. 

Các thay đổi đáng chú ý

Luật thuế thu nhập doanh nghiệp chịu sự điều chỉnh thường xuyên dưới sự quản lý của Tổng cục Thuế. Mới đây, những thay đổi tập trung vào việc điều chỉnh các loại hình doanh nghiệp có khả năng được miễn giảm thuế nhằm khuyến khích đầu tư và phát triển kinh tế.

Theo dõi thông tin luật

Doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi thông tin từ các đơn vị liên quan để nắm bắt kịp thời các thay đổi, đặc biệt những yêu cầu trong hồ sơ nộp thuế, xuất hóa đơn và trách nhiệm của cơ quan quản lý thuế.

Đào tạo và phổ biến quy định

Để đảm bảo mọi doanh nghiệp đều có thể thực hiện đúng nghĩa vụ thuế theo yêu cầu của pháp luật, các hoạt động đào tạo và phổ biến về luật thuế là cần thiết. Hợp tác với các công ty cung cấp dịch vụ tư vấn thuế cũng là một cách hữu ích để doanh nghiệp nâng cao nhận thức về thuế TNDN và các quy định liên quan.

>>> Tìm hiểu: Quy trình, thủ tục khi kiểm tra thuế đột xuất tại doanh nghiệp

3. Căn cứ tính thuế thu nhập doanh nghiệp

3.1. Căn cứ để tính thuế

Căn cứ cho việc tính thuế TNDN được xác định dựa trên:

• Doanh thu: Số tiền từ bán hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp thu được trong kỳ.
• Chi phí: Các khoản chi hợp lý trong quá trình tạo ra doanh thu.
• Lợi nhuận được xác định: Từ các số liệu trên để tính toán ra thu nhập chịu thuế.

3.2. Quy trình tính toán

Mọi doanh nghiệp cần thống kê và ghi chép nhật ký vốn lưu động cũng như hóa đơn, chứng từ liên quan đến doanh thu và chi phí một cách đầy đủ. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu thuế mà còn giúp quản lý tài chính.

4. Thuế thu nhập doanh nghiệp là bao nhiêu?

4.1. Thuế TNDN hiện nay bao nhiêu?

Năm vừa rồi, nếu bạn cần biết thuế thu nhập doanh nghiệp 2024 là bao nhiêu, thì hiện mức thuế suất thuế TNDN tại Việt Nam là 20%. Về cơ bản, đây là mức thuế có hiệu lực và là con số mà hầu hết các doanh nghiệp tại Việt Nam cần chuẩn bị để đóng góp vào ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, một số ngành nghề hoặc lĩnh vực đầu tư có thể sẽ được hưởng mức thuế suất ưu đãi, giúp khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực mà Nhà nước muốn phát triển.

4.2. Các ngành được ưu đãi về thuế

Nhiều lĩnh vực như công nghệ thông tin, sản xuất ứng dụng công nghệ cao hoặc doanh nghiệp mới khởi nghiệp có thể được áp dụng mức thuế suất TNDN thấp hơn, có thể từ 10% đến 15%, tùy vào chính sách ưu đãi kinh tế cụ thể từ Nhà nước.

4.3. Thay đổi chính sách từ chính phủ

Việc điều chỉnh thuế TNDN là một phần trong chính sách quản lý kinh tế mà chính phủ thường xuyên rà soát. Do đó, doanh nghiệp cần theo dõi các thông tin cập nhật về mức thuế để có kế hoạch tài chính hợp lý.

>>> Giải đáp vấn đề: Nộp báo cáo tình hình sử dụng lao động cuối năm ở đâu?

5. Cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp

Cách tính thuế TNDN khá đơn giản nhưng yêu cầu doanh nghiệp phải chuẩn bị hồ sơ chứng minh cho doanh thu và chi phí một cách hợp lệ.

5.1. Quy trình tính thuế TNDN

• Xác định Doanh thu: Doanh thu là tổng số tiền thu được từ hoạt động kinh doanh trong một kỳ. Cần cẩn thận trong việc liệt kê doanh thu và đảm bảo có hóa đơn chứng từ hợp lệ.
• Tính Chi phí: Chi phí hợp lý là các khoản chi mà doanh nghiệp bỏ ra trong quá trình hoạt động kinh doanh nhằm tạo ra doanh thu. Các khoản phải có giấy tờ chứng minh để được trừ khi tính thuế.
• Tính Thu nhập Chịu thuế: Từ doanh thu trừ đi chi phí hợp lý để có được lợi nhuận trước thuế.
• Áp dụng Thuế suất: Cuối cùng, áp dụng thuế suất 20% để xác định số tiền thuế TNDN phải nộp.

5.2. Công thức tính thuế TNDN

Công thức tính thuế:

5.3. Ví dụ cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp

Bài tập tính thuế thu nhập doanh nghiệp:

Một bài tập về cách tính thuế TNDN dựa trên doanh thu: Doanh thu 1 tỷ 1 năm đóng thuế bao nhiêu?

Giả sử một doanh nghiệp có doanh thu hàng năm là 1 tỷ đồng và các khoản chi phí hợp lý trong năm là 600 triệu đồng, thu nhập chịu thuế sẽ được tính như sau:

• Bước 1: Tính thu nhập chịu thuế

Thu nhập chịu thuế = Doanh thu − Chi phí = 1.000.000.000 − 600.000.000 = 400.000.000

• Bước 2: Tính thuế TNDN phải nộp

Thuế TNDN = Thu nhập chịu thuế × Thuế suất = 400.000.000 × 20% = 80.000.000 đồng

Từ ví dụ trên, doanh nghiệp có doanh thu 1 tỷ đồng và các khoản chi phí hợp lý là 600 triệu đồng sẽ phải nộp 80 triệu đồng thuế TNDN. Bài tập này cho thấy cách tính toán thuế TNDN là một phần thiết yếu giúp doanh nghiệp hiểu rõ về nghĩa vụ tài chính của họ đối với Nhà nước. Việc lên kế hoạch tài chính và quản lý chi phí hiệu quả là rất quan trọng để giảm thiểu thuế.

6. Phạt thuế thu nhập doanh nghiệp bao nhiêu?

6.1. Mức phạt chậm nộp thuế TNDN

Cũng giống như thuế TNCN, việc chậm nộp thuế TNDN sẽ dẫn đến việc doanh nghiệp bị phạt theo quy định của pháp luật. Mức phạt cho chậm nộp thuế TNDN được quy định là: 0,03% mỗi ngày tính trên số tiền thuế TNDN còn nợ.

Điều này đồng nghĩa với việc nếu doanh nghiệp chậm nộp thuế, số tiền phạt sẽ gia tăng nhanh chóng theo từng ngày.

6.2. Hình thức phạt khác

Ngoài tiền phạt chậm nộp, nếu doanh nghiệp có hành vi trốn thuế hoặc khai báo không đúng sự thật, thì sẽ chịu các hình thức phạt nghiêm khắc hơn như:

• Phạt vi phạm hành chính: Doanh nghiệp có thể bị xử phạt từ 1 triệu đến 100 triệu đồng tùy thuộc vào mức độ vi phạm.
• Phạt tù: Đối với các trường hợp gian lận thuế nghiêm trọng, doanh nghiệp có thể phải đối mặt với án tù theo quy định pháp luật.

6.3. Quản lý nghĩa vụ thuế TNDN

Doanh nghiệp cần nắm rõ nghĩa vụ thuế của mình không chỉ để tránh khỏi việc bị phạt mà còn đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế. Thực hiện tốt nghĩa vụ thuế cũng sẽ giúp tăng cường uy tín của doanh nghiệp với đối tác và khách hàng.

>>> Tìm hiểu chi tiết: Mức phạt thuế thu nhập doanh nghiệp và cách tính

III. Kết Luận

Qua bài viết tổng hợp này, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về các khía cạnh quan trọng của thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp. Việc hiểu rõ về nghĩa vụ thuế không chỉ giúp cá nhân và doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tốt hơn mà còn đảm bảo đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của nền kinh tế, cũng tránh được những rắc rối không cần thiết về mặt pháp lý.

Nếu bạn còn thắc mắc hoặc cần thêm thông tin chi tiết, đừng ngần ngại liên hệ với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ theo số hotline 0966.22.7979 hoặc ghé thăm văn phòng trực tiếp để được tư vấn cụ thể và hỗ trợ các vấn đề thuế của mình.

 

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

 

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.

2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

 

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com