Lập di chúc là bước quan trọng để bảo đảm ý nguyện cá nhân trong việc chuyển giao tài sản sau khi qua đời. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết hiện nay có bao nhiêu loại di chúc và đặc điểm của từng loại. Cùng tìm hiểu chi tiết các quy định về hình thức và điều kiện hợp pháp của di chúc theo pháp luật Việt Nam qua bài viết dưới đây.
1. Có bao nhiêu loại di chúc theo pháp luật hiện hành?
Theo Bộ luật Dân sự 2015, có hai hình thức di chúc chính được pháp luật thừa nhận, bao gồm:
- Di chúc bằng văn bản
- Di chúc miệng
Mỗi hình thức di chúc có các đặc điểm và điều kiện riêng để được coi là hợp pháp.
2. Hình thức di chúc bằng văn bản
Di chúc bằng văn bản là loại phổ biến và có tính pháp lý cao hơn di chúc miệng. Theo quy định pháp luật, có bốn loại di chúc bằng văn bản như sau:
2.1. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng
Người lập di chúc tự mình viết hoặc đánh máy và ký tên. Nội dung di chúc phải đảm bảo các thông tin cơ bản, bao gồm:
- Ngày, tháng, năm lập di chúc;
- Họ tên, địa chỉ của người lập di chúc;
- Danh sách người, tổ chức được hưởng di sản;
- Thông tin di sản cùng địa điểm tài sản.
Điều kiện hợp lệ là di chúc không được viết tắt hoặc sử dụng ký hiệu, và khi có nhiều trang, mỗi trang đều phải ký tên hoặc điểm chỉ.
2.2. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng
Trong trường hợp người lập di chúc không thể tự viết, họ có thể nhờ người khác viết hộ nhưng cần đảm bảo:
- Có ít nhất hai người làm chứng, không liên quan đến việc thừa kế hoặc nội dung di chúc.
- Người lập di chúc phải ký tên hoặc điểm chỉ trước sự chứng kiến của các người làm chứng; những người này sau đó cũng ký xác nhận.
>>> Giải đáp vấn đề: Bản di chúc như thế nào là hợp lệ?
2.3. Di chúc bằng văn bản có công chứng
Người lập di chúc có thể thực hiện yêu cầu công chứng với hai trường hợp:
- Di chúc đã được lập sẵn và yêu cầu công chứng.
- Lập di chúc trực tiếp tại cơ quan công chứng hoặc yêu cầu công chứng viên đến nơi.
Việc lập di chúc có công chứng giúp tăng tính pháp lý và giảm thiểu tranh chấp sau này.
2.4. Di chúc bằng văn bản có chứng thực
Đây là trường hợp di chúc được chứng thực tại UBND cấp xã. Quy trình lập tương tự di chúc có công chứng, đảm bảo tính chính xác, minh bạch và đầy đủ các thông tin cần thiết.
2.5. Các di chúc bằng văn bản có giá trị như công chứng hoặc chứng thực
Một số trường hợp đặc thù mà di chúc có giá trị pháp lý tương đương công chứng, bao gồm:
- Di chúc của quân nhân tại ngũ có xác nhận từ thủ trưởng đơn vị;
- Di chúc của người đi tàu biển, máy bay có xác nhận từ chỉ huy tàu, máy bay;
- Di chúc tại bệnh viện, cơ sở điều dưỡng có xác nhận của người phụ trách;
- Di chúc trong các điều kiện đặc biệt như tạm giam, lao động tại đảo xa, hoặc nước ngoài có xác nhận của cơ quan thẩm quyền.
3. Hình thức di chúc miệng
Di chúc miệng chỉ được chấp nhận trong trường hợp khẩn cấp khi tính mạng người lập di chúc bị đe dọa và họ không thể lập di chúc bằng văn bản.
Điều kiện để di chúc miệng hợp pháp:
- Người lập di chúc thể hiện ý chí cuối cùng trước sự chứng kiến của ít nhất hai người làm chứng.
- Di chúc miệng phải được ghi chép lại, ký tên hoặc điểm chỉ ngay sau đó.
- Trong vòng 05 ngày làm việc, nội dung phải được công chứng hoặc chứng thực bởi cơ quan nhà nước.
Lưu ý rằng sau 03 tháng, nếu người lập di chúc vẫn còn sống và minh mẫn, di chúc miệng sẽ tự động bị hủy bỏ.
>>> Tìm hiểu thêm: Di chúc miệng có hiệu lực khi nào?
4. Tại sao cần lập di chúc hợp pháp?
Việc không đảm bảo tính hợp pháp cho di chúc, nhất là về mặt hình thức và nội dung, có thể dẫn đến:
- Tranh chấp tài sản thừa kế giữa người thừa kế;
- Bản di chúc bị tuyên vô hiệu, gây tổn thất ý nguyện của người để lại di sản.
Do đó, lập di chúc đúng quy định pháp luật là cách tốt nhất để bảo vệ ý nguyện cá nhân và quyền lợi của người thừa kế.
>>> Giải đáp thắc mắc: Di chúc khi nào có hiệu lực?
Việc hiểu rõ có bao nhiêu loại di chúc theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 sẽ giúp lập kế hoạch chuyển giao tài sản một cách hợp pháp và hiệu quả, bảo vệ quyền lợi của bản thân cũng như những người thừa kế.
Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc lập di chúc hoặc các vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi có đội ngũ công chứng viên chuyên nghiệp, sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ bạn thực hiện các thủ tục một cách nhanh chóng và chính xác. Liên hệ với chúng tôi qua hotline 0966.22.7979 hoặc ghé thăm văn phòng để được tư vấn chi tiết và tận tình nhất!
>>> Tìm hiểu về: Các thủ tục công chứng di chúc cần thiết.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com