Thừa kế là một trong những vấn đề pháp lý rất quan trọng, không chỉ liên quan đến quyền lợi tài sản mà còn ảnh hưởng đến sự ổn định và hòa thuận trong các mối quan hệ gia đình. Trong bài viết này, VPCC Nguyễn Huệ sẽ giúp bạn hiểu rõ về quá trình thừa kế, các hình thức thừa kế, cũng như việc xác định hàng thừa kế theo quy định của Bộ luật Dân sự Việt Nam.
1. Thừa kế là gì?
Thừa kế được hiểu là hành động chuyển nhượng tài sản từ người đã mất (được gọi là di sản) cho những người còn sống. Quá trình thừa kế không chỉ đơn thuần là việc phân chia tài sản mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về mặt tình cảm và trách nhiệm trong việc duy trì mối liên kết giữa các thế hệ trong gia đình.
Theo Bộ luật Dân sự 2015, thừa kế được chia thành hai hình thức chính:
- Thừa kế theo di chúc: Đây là hình thức thừa kế diễn ra khi người sở hữu tài sản trước khi mất để lại di chúc hợp pháp, trong đó chỉ định rõ những người sẽ nhận tài sản của họ. Di chúc sẽ quy định cụ thể phần tài sản và quyền lợi của mỗi người thừa kế. Sự tồn tại của di chúc giúp giảm thiểu tranh chấp và xung đột giữa các thành viên trong gia đình về sau (Theo Điều 624).
- Thừa kế theo pháp luật: Trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp, thừa kế sẽ diễn ra theo quy định của pháp luật. Việc thừa kế theo pháp luật sẽ dựa trên trật tự hàng thừa kế và các quy định pháp lý mà pháp luật đã đưa ra (Theo Điều 649).
>>> Tìm hiểu thêm: Thủ tục khai nhận di sản thừa kế ở đâu?
2. Hàng thừa kế: Ai thuộc hàng thừa kế thứ nhất, thứ hai, thứ ba?
Khi thừa kế theo pháp luật, việc xác định hàng thừa kế là điều rất cần thiết. Điều này giúp đảm bảo rằng tài sản được phân chia một cách hợp lý và công bằng giữa các thành viên trong gia đình. Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, hàng thừa kế được phân chia như sau:
2.1. Hàng thừa kế thứ nhất
Hàng thừa kế thứ nhất bao gồm những người thân thuộc gần gũi nhất với người đã chết, bao gồm:
- Vợ, chồng: Người bạn đời là một trong những người đầu tiên có quyền hưởng di sản.
- Cha đẻ, mẹ đẻ: Những người đã sinh ra và nuôi dưỡng, có vai trò quan trọng trong cuộc đời của người thừa kế.
- Con đẻ, con nuôi: Tất cả các con, bao gồm cả con nuôi, đều có quyền thừa kế như nhau.
- Cha nuôi, mẹ nuôi: Những người đã nuôi dưỡng và chăm sóc như cha mẹ.
2.2. Hàng thừa kế thứ hai
Hàng thừa kế thứ hai gồm những người thân thuộc tiếp theo, bao gồm:
- Ông bà nội, ông bà ngoại: Những người có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống tinh thần và vật chất của người thừa kế.
- Anh, chị, em ruột: Những người có mối quan hệ gần gũi và có khả năng hỗ trợ nhau.
- Cháu ruột: Nếu ông bà đã qua đời, cháu ruột sẽ có quyền thừa kế.
>>> Xem thêm: Thủ tục chia thừa kế khi có một người không đồng ý?
2.3. Hàng thừa kế thứ ba
Hàng thừa kế thứ ba bao gồm những bậc họ hàng xa hơn, cụ thể là:
- Cụ nội, cụ ngoại: Nguyên tắc di sản tiếp tục được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
- Bác, chú, cậu, cô, dì ruột: Những người thân còn lại trong gia đình.
- Cháu ruột hoặc chắt ruột: Những người thuộc thế hệ sau của hàng thừa kế thứ ba.
- Lưu ý: Những người thuộc cùng hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau, và người thuộc hàng thừa kế sau chỉ được hưởng khi không còn ai ở hàng thừa kế trước.
>>> Xem thêm về: Lệ phí công chứng khai nhận di sản thừa kế
3. Khi nào việc thừa kế được xác định theo hàng thừa kế?
Việc xác định hàng thừa kế quan trọng trong những trường hợp không có di chúc hoặc khi di chúc không hợp pháp. Cụ thể, theo quy định tại Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015, các tình huống sau đây sẽ khiến việc thừa kế phải thực hiện theo hàng thừa kế:
- Không có di chúc: Khi người đã chết không để lại di chúc, tài sản sẽ được chia theo pháp luật.
- Di chúc không hợp pháp: Di chúc không đáp ứng yêu cầu về hình thức và nội dung theo quy định pháp luật sẽ không có giá trị.
- Những người thừa kế theo di chúc đã chết: Nếu những người này chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc, quyền thừa kế của họ sẽ bị mất.
- Các phần di sản không được định đoạt trong di chúc: Phần tài sản mà di chúc không đề cập đến cũng sẽ được chia theo hàng thừa kế.
Ngoài ra, nếu có người thừa kế từ chối nhận di sản hoặc không có quyền hưởng di sản sẽ dẫn đến việc áp dụng hàng thừa kế theo luật.
>>> Xem thêm: Tìm hiểu các quy định về niêm yết thừa kế mới nhất
Thừa kế là một vấn đề pháp lý nhạy cảm và phức tạp, liên quan mật thiết đến quyền lợi và nghĩa vụ của nhiều cá nhân trong xã hội. Việc hiểu biết rõ ràng về các quy định về thừa kế, đặc biệt là cách xác định hàng thừa kế, là vô cùng quan trọng để đảm bảo rằng tài sản của tổ tiên được chia sẻ một cách công bằng và hợp lý.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về quy trình thừa kế hoặc cần tư vấn cụ thể về các vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ với Văn phòng Công chứng Nguyễn Huệ. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn tận tình để giúp bạn nhanh chóng giải quyết mọi vấn đề liên quan đến thừa kế. Để được tư vấn một cách nhanh chóng và thuận tiện, quý khách vui lòng gọi vào số hotline 0966.22.7979!
>>> Xem thêm: Địa chỉ uy tín giải quyết nhanh gọn các thủ tục công chứng thừa kế tại Hà Nội.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
Tin liên quan
