Mua nhà trong hôn nhân: khi nào cần cam kết tài sản riêng?

16/05/2025

Việc mua nhà trong thời kỳ hôn nhân luôn là một quyết định quan trọng, không chỉ về mặt tài chính mà còn liên quan mật thiết đến quyền sở hữu tài sản của vợ chồng. Trong nhiều trường hợp, dù tài sản được hình thành trong thời gian chung sống, nhưng vợ hoặc chồng muốn giữ quyền sở hữu riêng đối với tài sản đó.

Vậy khi nào cần lập cam kết tài sản riêng? Cam kết này có vai trò gì và cần thực hiện ra sao để bảo vệ quyền lợi hợp pháp? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về khái niệm, vai trò của cam kết tài sản riêng, đồng thời cung cấp hướng dẫn chi tiết và căn cứ pháp lý cụ thể nhằm giúp bạn tránh rủi ro tranh chấp khi mua nhà trong hôn nhân.

1️⃣ Cam kết tài sản riêng là gì?

Cam kết tài sản riêng là văn bản thỏa thuận bằng giấy tờ giữa vợ và chồng, thể hiện sự đồng thuận về việc một hoặc một số tài sản cụ thể thuộc sở hữu riêng của một bên trong thời kỳ hôn nhân.

Nói cách khác, cam kết này giúp xác định rõ ràng quyền sở hữu cá nhân đối với tài sản dù tài sản đó được tạo lập hoặc có phát sinh trong quá trình chung sống của vợ chồng.

✍️ Đặc điểm chính của cam kết tài sản riêng:

Hình thức: Phải được lập thành văn bản có chữ ký của cả hai bên.
Công chứng: Cam kết tài sản riêng liên quan đến bất động sản (như nhà đất) hoặc các tài sản giá trị khác nên được công chứng để đảm bảo hiệu lực pháp lý và tránh tranh chấp sau này.
Nội dung: Xác định rõ loại tài sản, giá trị, thời điểm hình thành và khẳng định đó là tài sản riêng của bên nào.
Tác dụng: Là căn cứ pháp lý quan trọng để phân biệt tài sản riêng và tài sản chung trong hôn nhân, giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bên sở hữu.

📜 Căn cứ pháp lý:

Điều 43 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về tài sản riêng và thỏa thuận tài sản giữa vợ chồng.
Điều 7 Nghị định 126/2014/NĐ-CP hướng dẫn công chứng các thỏa thuận về tài sản trong hôn nhân.

🔍 Tại sao nên lập cam kết tài sản riêng?

Giúp ngăn ngừa tranh chấp khi ly hôn hoặc khi một bên mất.
Là minh chứng pháp lý rõ ràng để tòa án, cơ quan nhà nước xác định tài sản thuộc sở hữu ai.
Tạo sự minh bạch, tin tưởng trong quan hệ vợ chồng về quyền và nghĩa vụ tài sản.

Cam kết tài sản riêng

2️⃣ Khi nào cần lập cam kết tài sản riêng?

Cam kết tài sản riêng là văn bản thể hiện sự đồng thuận giữa vợ và chồng rằng một tài sản cụ thể sẽ thuộc sở hữu riêng của một bên, dù được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân. Dưới đây là những thời điểm cần lập cam kết để đảm bảo quyền lợi rõ ràng:

🕒 Trước khi mua nhà hoặc nhận tài sản

Nếu một người vợ/chồng dự định đứng tên riêng nhà đất sắp mua, hoặc nhận tặng/cho tài sản riêng (như nhà, đất, xe...), thì phải lập cam kết tài sản riêng trước khi nhận hoặc ký mua bán.

🔹 Trường hợp điển hình: Mua nhà bằng tiền riêng → lập cam kết trước công chứng mua bán

📝 Ngay khi thực hiện giao dịch công chứng mua bán nhà

Trong nhiều trường hợp, các bên lập luôn văn bản cam kết tài sản riêng kèm theo hợp đồng mua bán, công chứng cùng lúc tại Văn phòng công chứng để tiện xử lý hồ sơ và đảm bảo hiệu lực pháp lý.

🛑 Không nên lập sau khi đã hoàn tất mua bán

Nếu tài sản đã mua, đã sang tên và không lập cam kết từ đầu, thì việc bổ sung cam kết sau này thường không được coi là căn cứ pháp lý rõ ràng để khẳng định tài sản riêng, đặc biệt nếu xảy ra tranh chấp.

📌 Giải pháp thay thế:

→ Lập hợp đồng tặng cho phần sở hữu từ vợ/chồng còn lại để chuyển thành tài sản riêng một cách hợp pháp và rõ ràng.

3️⃣ Tài sản chung muốn tách thành tài sản riêng: làm thế nào?

Khi một căn nhà đã được công nhận là tài sản chung (ví dụ cả hai vợ chồng cùng đứng tên, hoặc mua trong thời kỳ hôn nhân), nhưng một bên muốn chuyển nó thành tài sản riêng, có thể thực hiện như sau:

✅ Cách làm: lập hợp đồng tặng cho tài sản giữa vợ chồng

Vợ hoặc chồng lập hợp đồng tặng cho phần sở hữu của mình cho bên còn lại
Công chứng tại Văn phòng công chứng nơi có nhà đất
Sau khi công chứng, thực hiện đăng ký biến động tại Văn phòng đăng ký đất đai để cập nhật lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ hồng)

📌 Ví dụ thực tế:

Anh A và chị B cùng đứng tên nhà, sau đó chị B muốn chuyển toàn bộ quyền sở hữu cho anh A → Lập hợp đồng tặng cho phần sở hữu → Công chứng → Cập nhật thông tin trên sổ → Nhà trở thành tài sản riêng của anh A.

📜 Lưu ý:

Hợp đồng tặng cho giữa vợ chồng không bị tính thuế TNCN
Văn bản phải thể hiện rõ nội dung và tỷ lệ tặng cho
Việc công chứng đúng địa hạt là bắt buộc với nhà đất

CAm kết tài sản riêng

❓ Câu hỏi thường gặp về cam kết tài sản riêng

✅ Không lập cam kết tài sản riêng thì có bị chia đôi tài sản khi ly hôn không?

Câu trả lời là Có thể.

Nếu tài sản được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân và không có cam kết, chứng cứ rõ ràng là tài sản riêng, thì pháp luật mặc định đó là tài sản chung vợ chồng và sẽ được chia đôi khi ly hôn (theo Điều 59 Luật Hôn nhân & Gia đình 2014).

✅ Cam kết tài sản riêng có cần công chứng không?

Câu trả lời là Bắt buộc công chứng nếu tài sản là bất động sản hoặc dùng làm căn cứ cho các giao dịch lớn. Việc công chứng giúp văn bản có hiệu lực pháp lý, tránh tranh chấp, và là yêu cầu bắt buộc nếu muốn ghi nhận tài sản đứng tên riêng.

✅ Có được lập cam kết tài sản riêng sau khi mua nhà không?

Câu trả lời là Có thể, nhưng rủi ro cao.

Nếu căn nhà đã mua trong thời kỳ hôn nhân, việc lập cam kết sau đó có thể không được Tòa án chấp nhận là căn cứ xác lập tài sản riêng nếu có tranh chấp. Cách an toàn hơn là lập hợp đồng tặng cho phần tài sản để chuyển thành sở hữu riêng.

✅ Lập cam kết tài sản riêng rồi, sau này có được thay đổi không?

Câu trả lời là Được, nếu cả hai vợ chồng đồng ý và lập văn bản mới, công chứng lại. Điều này giúp cập nhật thay đổi theo ý chí hai bên.

✅ Có thể lập cam kết tài sản riêng cho nhiều tài sản không?

Câu trả lời là Có.

Cam kết có thể lập một lần cho nhiều tài sản, miễn nội dung rõ ràng, cụ thể từng tài sản và được cả hai bên vợ chồng đồng thuận, công chứng hợp pháp.

Với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ, bạn sẽ nhận được sự tư vấn tận tình và dịch vụ công chứng đảm bảo hợp pháp, chính xác, giúp giao dịch của bạn diễn ra suôn sẻ, không gặp phải bất kỳ rủi ro pháp lý nào.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

📍 Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội

📞 Hotline: 0966.22.7979

📧 Email: ccnguyenhue165@gmail.com

🕘 Thời gian làm việc: 8h00 – 18h30 (tất cả các ngày trong tuần, kể cả chủ nhật)

📌 Có hỗ trợ ngoài giờ và công chứng tại nhà hoàn toàn miễn phí theo yêu cầu!