Hợp đồng công chứng: loại nào giới hạn địa hạt, loại nào không?

16/05/2025

Trong hoạt động công chứng, nhiều người thắc mắc liệu mình có thể ký hợp đồng công chứng tại bất kỳ tỉnh/thành nào hay bắt buộc phải đến văn phòng trong địa phương. Câu trả lời không giống nhau cho mọi trường hợp – vì pháp luật quy định rõ ràng về việc giới hạn địa hạt công chứng theo từng loại hợp đồng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng: loại hợp đồng nào được công chứng ở bất kỳ tỉnh nào, và loại nào bắt buộc công chứng đúng trong tỉnh/thành phố nơi có bất động sản.

1. Địa hạt công chứng là gì?

Theo khoản 1 Điều 37 Luật Công chứng 2014, địa hạt công chứng là phạm vi hành nghề được xác định theo tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi tổ chức hành nghề công chứng được thành lập. Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định ngoại lệ tùy theo từng loại hợp đồng, giao dịch.

hợp đồng công chứng

2. Các loại hợp đồng công chứng bị giới hạn địa hạt

Không phải mọi hợp đồng công chứng đều có thể thực hiện ở bất kỳ tỉnh, thành nào. Đối với các giao dịch liên quan đến bất động sản, pháp luật bắt buộc phải công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng nằm trong địa phương nơi có bất động sản. Đây là điểm nhiều người thường nhầm lẫn, dẫn đến hợp đồng bị từ chối hoặc không có giá trị pháp lý.

🔒 Các loại hợp đồng công chứng bị giới hạn địa hạt bao gồm:

✅ Hợp đồng đặt cọc, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà

Đây là loại hợp đồng phổ biến trong giao dịch mua bán nhà đất. Khi thực hiện công chứng, bạn bắt buộc phải đến văn phòng công chứng nằm trong cùng tỉnh/thành phố nơi có bất động sản.

✅ Hợp đồng tặng cho bất động sản

Tương tự như hợp đồng mua bán, việc tặng cho quyền sử dụng đất hoặc nhà ở cũng chỉ được công chứng tại địa phương nơi tài sản tọa lạc.

✅ Hợp đồng thế chấp nhà đất

Khi thế chấp quyền sử dụng đất, nhà ở để vay ngân hàng hoặc cá nhân, hợp đồng này phải công chứng đúng tỉnh nơi có bất động sản thế chấp.

✅ Hợp đồng góp vốn bằng quyền sử dụng đất hoặc nhà ở

Nếu bạn góp vốn bằng bất động sản, thì địa điểm công chứng cũng không được vượt ngoài tỉnh/thành phố nơi tài sản được đăng ký.

✅ Văn bản khai nhận di sản, thỏa thuận phân chia di sản là bất động sản

Khi khai nhận di sản thừa kế liên quan đến nhà đất, văn bản khai nhận phải được công chứng tại địa phương nơi có bất động sản đó. Đây là thủ tục bắt buộc để đảm bảo quyền và nghĩa vụ pháp lý của người thừa kế đối với tài sản thừa kế.

✅ Cam kết tài sản riêng trong quan hệ hôn nhân liên quan đến bất động sản

Nếu các bên cam kết về tài sản riêng là bất động sản (theo quy định tại Điều 43 Bộ luật Dân sự 2015), văn bản cam kết phải được công chứng tại tỉnh, thành phố nơi có bất động sản đó. Điều này nhằm xác định rõ ràng quyền sở hữu tài sản riêng, tránh tranh chấp sau này.

📌 Căn cứ pháp lý:

Khoản 1 Điều 42 Luật Công chứng 2014 quy định rõ:

“Việc công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản phải được thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có bất động sản.”

📝 Ví dụ thực tế:

Bạn có căn hộ tại quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội và muốn bán lại. Trong trường hợp này, bạn không thể đến văn phòng công chứng ở Thành phố Hồ Chí Minh hay bất cứ tỉnh/thành phố nào khác ngoài Hà Nội để thực hiện hợp đồng chuyển nhượng. Hợp đồng công chứng đó sẽ không hợp lệ về mặt địa hạt và có thể bị cơ quan đăng ký từ chối tiếp nhận.

⛔ Lưu ý quan trọng:

Nhiều người do không nắm rõ quy định, đã thực hiện công chứng hợp đồng mua bán nhà ở tại nơi khác tỉnh – sau đó bị từ chối đăng bộ, sang tên tại Văn phòng đăng ký đất đai. Điều này gây mất thời gian, công sức và thậm chí phải công chứng lại từ đầu.

Hợp đồng công chứng

3. Các loại hợp đồng công chứng không bị giới hạn địa hạt

Bên cạnh những hợp đồng bắt buộc phải công chứng đúng tỉnh, pháp luật cũng cho phép một số loại hợp đồng công chứng được thực hiện ở bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào trên cả nước – không phụ thuộc vào địa phương cư trú hay nơi có tài sản. Đây là quy định rất thuận tiện cho người dân khi thực hiện các giao dịch dân sự thông thường.

🔓 Những loại hợp đồng không bị giới hạn địa hạt công chứng bao gồm:

✅ Hợp đồng ủy quyền

Đây là loại hợp đồng phổ biến, dùng để ủy quyền cho người khác thay mặt mình thực hiện các công việc như mua bán, ký kết, làm thủ tục hành chính... Dù người ủy quyền và người được ủy quyền ở các tỉnh khác nhau, bạn vẫn có thể công chứng ở bất kỳ nơi nào thuận tiện.

✅ Hợp đồng vay tiền

Nếu hai bên muốn ký hợp đồng vay tiền và công chứng để tăng tính pháp lý, bạn có thể thực hiện việc công chứng ở bất kỳ tỉnh/thành nào – không bắt buộc phải tại nơi cư trú của các bên.

✅ Hợp đồng thuê tài sản không gắn với bất động sản

Ví dụ: thuê xe, thuê máy móc, thuê thiết bị... Vì không liên quan đến nhà đất nên những hợp đồng này không chịu sự giới hạn về địa hạt công chứng.

✅ Hợp đồng mua bán tài sản động sản

Bao gồm các tài sản như xe ô tô, xe máy, tàu, thuyền… không gắn liền với đất. Bạn có thể công chứng mua bán xe tại TP.HCM, dù xe đăng ký biển số ở một tỉnh khác.

✅ Di chúc, văn bản khai nhận di sản, thỏa thuận phân chia di sản (không liên quan đến nhà đất)

Nếu di sản là tiền, vàng, cổ phiếu, hoặc tài sản không đăng ký quyền sở hữu tại địa phương, bạn có thể công chứng ở bất kỳ tỉnh nào.

✅ Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế

Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản và văn bản từ chối này có thể được công chứng ở bất kỳ văn phòng công chứng nào, không bị giới hạn địa hạt.

📝 Ví dụ thực tế:

Một người sống tại TP.HCM muốn lập hợp đồng ủy quyền cho con mình ở Hà Nội để thay mặt bán xe ô tô. Họ hoàn toàn có thể đến văn phòng công chứng tại TP.HCM để ký hợp đồng, không cần bay ra Hà Nội.
Hai người ở Đà Nẵng ký hợp đồng vay tiền nhưng đang công tác tại Hà Nội– có thể đến bất kỳ văn phòng công chứng nào ở Hà Nội để thực hiện giao dịch này.

✅ Lợi ích của việc không giới hạn địa hạt:

Tiết kiệm thời gian và chi phí di chuyển
Linh hoạt lựa chọn văn phòng công chứng uy tín
Phù hợp với người thường xuyên đi công tác, sinh sống tại nhiều địa phương khác nhau

⛔ Lưu ý nhỏ:

Dù không bị giới hạn địa hạt, nhưng bạn vẫn cần chuẩn bị đầy đủ giấy tờ tùy thân, chứng minh quyền sở hữu đối với tài sản (nếu có), và đảm bảo nội dung hợp đồng rõ ràng, hợp pháp để tránh bị từ chối công chứng.

4. Lưu ý khi lựa chọn nơi công chứng hợp đồng

Việc chọn đúng địa điểm để thực hiện công chứng hợp đồng không chỉ giúp quá trình làm thủ tục diễn ra suôn sẻ mà còn tránh được các rắc rối pháp lý về sau. Dưới đây là một số điểm quan trọng bạn cần lưu ý khi quyết định nơi công chứng:

🔎 Xác định rõ loại hợp đồng và tính chất tài sản

Nếu hợp đồng liên quan đến bất động sản (nhà, đất, quyền sử dụng đất), bạn phải công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng trong tỉnh/thành phố nơi có bất động sản theo quy định của pháp luật.
Với các hợp đồng không liên quan đến bất động sản như ủy quyền, vay tiền, thuê tài sản động sản, bạn có thể công chứng tại bất kỳ tỉnh/thành phố nào, không bị giới hạn địa hạt.

🏢 Chọn văn phòng công chứng phù hợp

Ưu tiên chọn văn phòng công chứng uy tín, có đội ngũ công chứng viên kinh nghiệm, thủ tục nhanh chóng, rõ ràng.
Nếu hợp đồng bị giới hạn địa hạt, hãy lựa chọn văn phòng công chứng trong đúng tỉnh/thành để tránh mất thời gian công chứng lại.
Với hợp đồng không bị giới hạn, bạn có thể chọn văn phòng gần nhà, gần nơi làm việc hoặc nơi thuận tiện nhất cho các bên tham gia.

📄 Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, giấy tờ cần thiết

Mang theo CMND/CCCD/hộ chiếu của các bên liên quan.
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy đăng ký xe…) nếu hợp đồng có liên quan.
Các giấy tờ liên quan khác theo yêu cầu của từng loại hợp đồng và văn phòng công chứng.

⏰ Thời gian và chi phí công chứng

Tìm hiểu trước về thời gian xử lý hồ sơ để sắp xếp lịch phù hợp.
Chi phí công chứng theo quy định hiện hành, nhưng có thể khác nhau giữa các tỉnh và từng văn phòng. Bạn nên hỏi rõ để chuẩn bị.

⚠️ Tránh những sai sót phổ biến