Việc phân chia tài sản là một trong những vấn đề đau đầu nhất khi các cặp đôi quyết định chấm dứt hôn nhân. Tuy nhiên, một tình huống pháp lý phức tạp hơn thường nảy sinh: Tài sản được mua sau khi hai vợ chồng đã ly thân nhưng chưa chính thức ly hôn. Liệu tài sản đó là của riêng người đứng tên, hay vẫn là tài sản chung của cả hai? Điều này dễ dẫn đến tranh chấp gay gắt nếu không hiểu rõ luật pháp.
Bài viết này sẽ làm rõ căn cứ pháp luật, cung cấp ví dụ minh họa cụ thể và hướng dẫn cách xử lý chính xác nhất để bạn có thể bảo vệ quyền lợi của mình.
1. Căn cứ pháp luật về tài sản mua sau ly thân 📚
Nhiều người lầm tưởng rằng khi đã ly thân, tài sản mỗi người tạo ra sẽ là của riêng. Tuy nhiên, theo pháp luật Việt Nam, tình trạng ly thân không chấm dứt quan hệ hôn nhân về mặt pháp lý. Do đó, các quy định về tài sản chung của vợ chồng vẫn tiếp tục có hiệu lực.
- Tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, kể cả khi ly thân: Theo Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung của vợ chồng bao gồm "tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và các thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân". Điều này có nghĩa là, chừng nào Tòa án chưa có quyết định công nhận ly hôn, mọi thu nhập và tài sản có được trong khoảng thời gian đó, bao gồm cả giai đoạn ly thân, vẫn được coi là tài sản chung nếu không có thỏa thuận khác.
- Tài sản riêng của vợ, chồng: Điều 43 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định rõ tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản có trước khi kết hôn, tài sản được thừa kế riêng, tặng cho riêng, hoặc tài sản có được từ tài sản riêng đó.
- Thỏa thuận tài sản riêng: Điều 44 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cũng nêu rõ, trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có quyền thỏa thuận về việc chia một phần hoặc toàn bộ tài sản chung. Tuy nhiên, để thỏa thuận này có giá trị pháp lý, Điều 51 Bộ luật Dân sự 2015 yêu cầu thỏa thuận đó phải được lập thành văn bản và công chứng hoặc chứng thực.
Tóm lại: Chỉ khi có một văn bản thỏa thuận tài sản riêng được công chứng/chứng thực, hoặc tài sản đó thuộc các trường hợp tài sản riêng đã nêu, thì tài sản mua được sau ly thân mới được coi là tài sản riêng. Nếu không, nó vẫn là tài sản chung của vợ chồng.
2. Phân biệt tài sản chung và tài sản riêng khi mua sau ly thân 🏠⚖️
Việc phân biệt rõ ràng giúp bạn tránh những tranh chấp không đáng có:
- Tài sản mua sau ly thân nếu KHÔNG CÓ thỏa thuận tài sản riêng: Dù một bên tự bỏ tiền ra mua sắm hay tạo lập, tài sản đó vẫn được coi là tài sản chung của vợ chồng. Đây là điểm mà nhiều người thường mắc sai lầm, dẫn đến bất ngờ khi ly hôn.
- Tài sản mua sau ly thân nếu CÓ thỏa thuận tài sản riêng: Trong trường hợp hai vợ chồng đã lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng có công chứng hoặc chứng thực (thỏa thuận này có thể được lập trước, hoặc ngay tại thời điểm mua tài sản), thì tài sản đó sẽ được coi là tài sản riêng của người đứng tên hoặc người được thỏa thuận sở hữu.
- Tài sản mua bằng tiền chung: Nếu tài sản được mua bằng tiền hoặc tài sản có nguồn gốc chung của vợ chồng trong thời kỳ ly thân, thì chắc chắn là tài sản chung, không cần phải bàn cãi.
Có thể bạn quan tâm >>> Sổ đỏ bị rách, mờ chữ – có công chứng được không?
3. Ví dụ minh họa thực tế về tài sản mua sau ly thân và thỏa thuận tài sản riêng 📌
Hãy cùng xem xét một ví dụ cụ thể để dễ hình dung:
Anh Hùng và chị Mai ly thân từ tháng 01/2024 do mâu thuẫn nhưng chưa nộp đơn ly hôn. Trong thời gian này, anh Hùng dùng tiền lương của mình (thu nhập phát sinh trong thời kỳ hôn nhân) để mua một căn nhà mới.
- Trường hợp 1: Có văn bản thỏa thuận tài sản riêng được công chứng/chứng thực trước đó. Nếu anh Hùng và chị Mai đã có thỏa thuận bằng văn bản (có công chứng/chứng thực) rằng trong thời gian ly thân, mọi tài sản phát sinh từ thu nhập cá nhân của mỗi người sẽ là tài sản riêng, thì căn nhà anh Hùng mua sẽ là tài sản riêng của anh Hùng. ✅
- Trường hợp 2: KHÔNG có văn bản thỏa thuận tài sản riêng. Mặc dù anh Hùng dùng tiền lương của mình để mua, nhưng vì thu nhập từ lương trong thời kỳ hôn nhân (kể cả khi ly thân) được coi là tài sản chung, và không có thỏa thuận nào khác, nên căn nhà đó vẫn được xem là tài sản chung của vợ chồng anh Hùng và chị Mai. ⚠️ Khi ly hôn, chị Mai có quyền yêu cầu chia căn nhà này.
- Trường hợp 3: Anh Hùng mua căn nhà bằng tiền tiết kiệm chung của hai vợ chồng. Trong trường hợp này, không cần bàn cãi, căn nhà đó chắc chắn là tài sản chung của vợ chồng. 🔑
4. Hướng dẫn lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng khi mua sau ly thân 📝
Để bảo vệ quyền lợi tài sản của mình khi mua sắm trong giai đoạn ly thân, việc lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng là vô cùng quan trọng:
- Yêu cầu về hình thức: Văn bản thỏa thuận phải được lập thành văn bản và công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền (ví dụ: Văn phòng công chứng hoặc UBND xã/phường). Đây là yêu cầu bắt buộc để văn bản có giá trị pháp lý.
- Nội dung thỏa thuận: Văn bản cần ghi rõ các nội dung chính như:
- Xác định rõ tài sản nào là tài sản riêng của ai.
- Nguồn gốc tài sản (tiền lương, thu nhập từ hoạt động riêng...).
- Thời điểm tài sản được tạo lập/mua sắm.
- Cam kết của các bên về việc xác lập tài sản riêng và không tranh chấp sau này.
- Tham vấn chuyên gia: Nên tìm đến luật sư hoặc công chứng viên để được tư vấn chi tiết, đảm bảo văn bản được lập đúng luật, đầy đủ nội dung và tránh được các rủi ro pháp lý phát sinh. Đây là cách tốt nhất để bảo vệ quyền lợi tài sản riêng của từng bên.
5. Câu hỏi thường gặp về tài sản mua sau ly thân ❓💬
Dưới đây là một số thắc mắc thường gặp và giải đáp ngắn gọn:
❓ Tài sản mua sau ly thân có phải là tài sản riêng nếu không có thỏa thuận?
👉 Không, nếu không có thỏa thuận thì tài sản đó được xem là tài sản chung.
❓ Thỏa thuận tài sản riêng cần có những điều kiện gì?
👉 Phải lập thành văn bản, công chứng hoặc chứng thực theo Điều 51 Bộ luật Dân sự 2015.
❓ Ly thân có ảnh hưởng gì đến quyền sở hữu tài sản riêng?
👉 Ly thân không làm mất quyền sở hữu tài sản riêng nếu có cơ sở chứng minh hợp pháp.
Kết luận 🎯
Việc phân chia tài sản mua sau ly thân nhưng trước khi ly hôn là một vấn đề pháp lý phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Mặc dù đã ly thân, quan hệ hôn nhân về mặt pháp luật vẫn còn tồn tại cho đến khi có bản án/quyết định ly hôn của Tòa án.
Để bảo vệ quyền lợi tài sản của mình, điều quan trọng là bạn phải nắm rõ các quy định pháp luật, và đặc biệt là lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng có công chứng hoặc chứng thực nếu có ý định mua sắm tài sản riêng trong giai đoạn này. Sự chủ động và minh bạch sẽ giúp bạn tránh được những tranh chấp không mong muốn sau này.
Khi cần thực hiện các giao dịch công chứng, liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ để được tư vấn và đặt lịch hẹn tận nhà nhanh chóng – an toàn – đúng luật!
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
📍 Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
📞 Hotline: 0966.22.7979
📧 Email: ccnguyenhue165@gmail.com
🕘 Thời gian làm việc: 8h00 – 18h30 (tất cả các ngày trong tuần, kể cả chủ nhật)
📌 Có hỗ trợ ngoài giờ và công chứng tại nhà hoàn toàn miễn phí theo yêu cầu!
📚 Tham khảo các bài viết liên quan:
🏠 Làm sao để xác lập tài sản riêng trong hôn nhân hợp pháp?
✍️ Mua nhà trong hôn nhân: khi nào cần cam kết tài sản riêng?
🎯 Vợ chồng sống chung không kết hôn: tài sản chung chia thế nào?