Việc sở hữu đất không có Sổ đỏ mang lại nhiều rủi ro cho người dân, đặc biệt về quyền lợi và khả năng bồi thường trong trường hợp nhà nước thu hồi. Có những điểm quan trọng mà người dân cần nắm rõ để bảo vệ quyền lợi của mình và tránh thiệt thòi khi sử dụng đất chưa có Sổ đỏ. Dưới đây là 5 điều cần biết khi sử dụng đất không có sổ đỏ để tránh rủi ro.
1. Cấp Sổ đỏ cho nhiều loại đất không giấy tờ
Theo Khoản 3 Điều 138 Luật Đất đai 2024, nhiều loại đất, kể cả những thửa đất không có giấy tờ, vẫn có thể được cấp Sổ đỏ nếu đáp ứng đủ các điều kiện cụ thể. Cụ thể như sau:
- Thời hạn sử dụng đất: Các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ 15/10/1993 đến trước 01/7/2014 mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất vẫn có khả năng được cấp Sổ đỏ.
- Điều kiện cấp Sổ đỏ: Để được cấp Sổ đỏ, người sử dụng đất cần chứng minh được:
- Không vi phạm pháp luật về đất đai.
- Không thuộc trường hợp đất giao không đúng thẩm quyền.
- Được UBND cấp xã xác nhận rằng diện tích đất này không có tranh chấp.
Điều đặc biệt là Luật Đất đai 2024 đã mở rộng thời gian từ 01/7/2004 thành 01/07/2014, qua đó tạo cơ hội cho nhiều hơn số hộ gia đình có thể xin Sổ đỏ cho những thửa đất mà trước đó chưa được cấp giấy tờ.
Ngoài ra, đất nông nghiệp đã được sử dụng làm đất ở hoặc đất phi nông nghiệp trước ngày 01/07/2014 mà không có hộ khẩu thường trú tại vùng kinh tế khó khăn, nếu UBND xã xác nhận đây là đất không tranh chấp và phù hợp với quy hoạch thì cũng sẽ được cấp Sổ đỏ mà không phải nộp tiền sử dụng đất.
>>> Tìm hiểu: 5 Thông tư về cấp sổ đỏ bị bãi bỏ từ ngày 01/01/2025
2. Đất lấn chiếm vẫn có thể được cấp sổ
Theo Điều 139 Luật Đất đai 2024, những người sử dụng đất vi phạm nhưng thuộc một số điều kiện nhất định vẫn có khả năng được cấp Sổ đỏ. Cụ thể, các trường hợp như sau:
- Lấn chiếm đất hành lang bảo vệ công trình, nhưng sau khi điều chỉnh quy hoạch, diện tích này không còn thuộc hành lang bảo vệ.
- Đất lấn chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè đã được nhà nước công bố giới xây dựng mà đã sử dụng từ trước.
- Đang sử dụng đất lấn chiếm là diện tích đất của nông, lâm trường đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng và không thuộc quy hoạch bảo vệ rừng đặc dụng hay rừng phòng hộ.
Ngoài ra, người dân cũng có thể được cấp Sổ đỏ đối với diện tích đất lấn chiếm mà phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, nếu đang sử dụng ổn định và không có tranh chấp.
Cụ thể hơn, đối với đất nông nghiệp: Nếu người dân tự khai hoang mà không có tranh chấp thì vẫn được cấp Sổ đỏ, ngay cả khi đất này được xem là lấn chiếm trong quá khứ.
3. Xem xét cấp sổ với đất giao không đúng thẩm quyền
Điều 140 Luật Đất đai 2024 cho phép cấp Sổ đỏ cho các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất giao trái thẩm quyền, nhưng cần đảm bảo một số điều kiện:
- Không có tranh chấp: UBND cấp xã sẽ xác nhận rằng thửa đất đó không có tranh chấp.
- Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất: Đất của bạn cần phải phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt.
- Có giấy tờ chứng minh thanh toán: Cần có các giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để sử dụng đất.
Các điều kiện để cấp Sổ đỏ cho đất giao trái thẩm quyền sẽ được xét theo ba mốc thời gian:
- Trước 18/12/1980.
- Từ 18/12/1980 đến 15/10/1993.
- Từ 15/10/1993 đến 01/7/2014.
Luật này đã mở ra cơ hội cho nhiều hộ gia đình có đất giao trái thẩm quyền tiếp cận với quyền sở hữu hợp pháp trên thửa đất của họ.
>>> Cập nhật: Các trường hợp bắt buộc phải đổi sang mẫu Sổ đỏ mới từ 01/01/2025
4. Đất không có Sổ đỏ vẫn được bồi thường
Một trong những quyền lợi quan trọng mà người sử dụng đất chưa có Sổ đỏ cần chú ý là vấn đề bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
4.1. Trường hợp đủ điều kiện cấp sổ nhưng chưa được cấp
Theo Điểm a Khoản 1 và Khoản 2 Điều 95 Luật Đất đai 2024, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất mà không phải thuê đất sẽ được bồi thường nếu đất bị thu hồi vì lý do quốc phòng, an ninh, hoặc phát triển kinh tế - xã hội. Điều kiện để được bồi thường bao gồm:
- Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có quyết định giao đất của cơ quan có thẩm quyền.
- Có một trong các giấy tờ về quyền sử dụng đất đã nộp.
- Đang sử dụng đất theo hợp đồng thế chấp hoặc văn bản đấu giá hợp pháp.
Như vậy, mặc dù chưa được cấp Giấy chứng nhận nhưng nếu bạn đáp ứng được những điều kiện trên thì vẫn được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
4.2. Trường hợp không đủ điều kiện cấp sổ
Bất kể không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định, những người trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên đất mà đã sử dụng trước ngày 01/7/2004 vẫn sẽ được bồi thường nếu đáp ứng một số điều kiện nhất định. Việc bồi thường này được quy định rõ trong Khoản 3 Điều 98 của Luật Đất đai 2024.
5. Chi phí làm sổ lần đầu có thể tăng từ ngày 01/01/2026
Một đổi mới đáng kể trong Luật Đất đai 2024 là quy định về việc bãi bỏ khung giá đất và việc xây dựng bảng giá đất sẽ được thực hiện định kỳ hàng năm. Theo Điều 159, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ xây dựng và công bố bảng giá đất vào 01/01 hàng năm.
Bảng giá đất mới sẽ được điều chỉnh hàng năm theo nguyên tắc thị trường, và do đó, phí làm Sổ đỏ lần đầu có thể sẽ tăng lên đáng kể. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người dân đang có kế hoạch cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào thời gian tới.
>>> Tham khảo: Thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu: Cập nhật đầy đủ năm 2025
Việc nắm rõ 5 điều quan trọng về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất chưa có Sổ đỏ rất cần thiết để tránh thiệt thòi. Nếu bạn hoặc gia đình bạn đang trong tình trạng này và cần hỗ trợ tư vấn về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc những vấn đề pháp lý khác, hãy liên hệ với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ theo số hotline 0966.22.7979 hoặc ghé thăm văn phòng trực tiếp. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ và cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp để bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất.
>>> Hướng dẫn: Cách kiểm tra thời hạn sử dụng đất trên mẫu Sổ đỏ mới.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
Tin liên quan
