Con chết trước bố mẹ thì ai được thừa kế đối với phần di sản của con?

17/03/2025

Trong bối cảnh pháp luật hiện hành, quyền thừa kế là một trong những vấn đề quan trọng được nhiều người quan tâm. Đặc biệt, trường hợp "Con chết trước bố mẹ thì ai được thừa kế phần di sản của con?" là một tình huống phức tạp và thường gặp. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp lý liên quan đến việc thừa kế di sản trong trường hợp này, cung cấp cái nhìn tổng quát và rõ ràng về quyền lợi của các bên liên quan.

1. Quy định pháp luật

Theo Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015, thời điểm mở thừa kế được xác định là thời điểm người có tài sản mất. Các quyền và nghĩa vụ thừa kế của các bên có liên quan được xác lập vào thời điểm này.

Người thừa kế phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế, hoặc là người đã sinh ra nhưng chưa thành thai trước thời điểm đó (Điều 613).
Nếu người thừa kế không còn sống vào thời điểm mở thừa kế, quyền thừa kế của họ có thể chuyển cho các thế hệ tiếp theo.

Chế độ thừa kế thế vị

Thừa kế thế vị là việc cháu hoặc những người thuộc thế hệ sau sẽ được hưởng phần di sản mà cha mẹ hoặc ông bà của họ lẽ ra có quyền hưởng nếu còn sống.

Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thừa kế thế vị như sau:

“Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”

Có thể hiểu đơn giản rằng, khi một người con chết trước khi cha mẹ qua đời, phần di sản thừa kế của họ sẽ được chuyển cho đời con.

Ví dụ: Trường hợp cụ thể như sau: Ông A có hai con là B và C. Nếu B đã qua đời trước ông A, trong di sản của ông A, phần tài sản mà lẽ ra B được hưởng sẽ thuộc về các con của B. Giả sử B có ba bạn nhỏ, phần tài sản ông A để lại sẽ được chia đều cho cả ba cháu.

Con chết trước bố mẹ thì ai được thừa kế phần di sản của con?

>>> Tìm hiểu: Thừa kế thế vị và Cách phân chia tài sản theo quy định.

2. Những người không được hưởng di sản

Ngoài những quy định về quyền thừa kế, pháp luật cũng quy định rõ về các trường hợp không được hưởng di sản. Theo Điều 621, những người không được quyền hưởng di sản bao gồm:

Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng hoặc sức khỏe của người để lại di sản.
Người vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản.
Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép trong việc lập di chúc nhằm hưởng lợi.

Nếu một trong các điều kiện trên áp dụng cho con đã chết, phần di sản của họ sẽ không được chuyển giao cho những người đó.

3. Quy trình thực hiện thừa kế di sản

Khi có tình huống "con chết trước bố mẹ", việc chia di sản được thực hiện theo một quy trình nhất định nhằm đảm bảo tính công bằng và minh bạch.

3.1. Phân chia di sản

Khi người có tài sản qua đời, các thừa kế cần thực hiện những bước sau:

Xác minh quyền thừa kế: Xác định những người thừa kế theo pháp luật trong trường hợp không có di chúc.
Tập hợp thông tin: Chuẩn bị hồ sơ chứng minh quan hệ huyết thống và quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản.
Họp mặt các thừa kế: Tất cả các thừa kế nên ngồi lại với nhau để thỏa thuận cách thức phân chia tài sản. Việc này có thể được ghi lại thành văn bản thỏa thuận.

3.2. Hồ sơ cần chuẩn bị

Việc chuẩn bị hồ sơ để khai nhận di sản thừa kế bao gồm:

Giấy chứng tử của người để lại di sản.
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản, như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ pháp lý liên quan.
Giấy khai sinh, giấy xác nhận quan hệ gia đình để chứng minh quan hệ huyết thống.
Các giấy tờ khác như giấy đăng ký kết hôn, chứng minh thư của người thừa kế, để xác thực thêm thông tin cần thiết.

3.3. Thực hiện công chứng

Sau khi các bên đã thống nhất được phương án chia di sản, họ cần thực hiện công chứng tại các cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo giá trị pháp lý cho văn bản thỏa thuận chia di sản.

4. Trường hợp đặc biệt: Việc thừa kế của vợ hoặc chồng của người con đã mất

Nếu người con đã chết có vợ hoặc chồng vẫn còn sống, vấn đề thừa kế sẽ trở nên phức tạp hơn. Vợ hoặc chồng của người con sẽ không được quyền hưởng thừa kế từ cha mẹ chồng hoặc vợ. Thay vào đó, họ sẽ chỉ có quyền yêu cầu hưởng di sản theo thỏa thuận nếu có, hoặc phụ thuộc vào quy định pháp luật về lợi ích chung (Nếu có di sản chung).

Con chết trước bố mẹ thì ai được thừa kế phần di sản của con?

>>> Giải đáp: Làm thủ tục thừa kế mất bao lâu?

Kết luận

Tóm lại, khi một người con chết trước khi cha mẹ qua đời, quyền thừa kế của họ sẽ được chuyển cho các con của họ thông qua chế độ thừa kế thế vị theo quy định pháp luật. Việc hiểu rõ các quy định liên quan đến di sản sẽ giúp đảm bảo quyền lợi của tất cả những bên liên quan.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến thừa kế, hãy liên hệ với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ theo số hotline 0966.22.7979 hoặc ghé thăm văn phòng trực tiếp để được tư vấn và hướng dẫn chi tiết, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn một cách hiệu quả nhất.

>>> Tổng hợp: Chi phí làm thủ tục thừa kế: Tất tần tật về các khoản phải nộp.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.

2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.