Di chúc là văn bản pháp lý quan trọng thể hiện ý chí của cá nhân trong việc định đoạt tài sản sau khi qua đời. Tuy nhiên, không phải mọi di chúc đều hợp pháp. Thực tế cho thấy, nhiều trường hợp sau khi người lập di chúc mất, di chúc mới được đem ra sử dụng thì lại phát hiện không hợp lệ về mặt pháp lý. Khi đó, vấn đề đặt ra là: xử lý di chúc không hợp pháp như thế nào để đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan?
1. Thế nào là di chúc không hợp pháp?
Theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, một di chúc chỉ được coi là hợp pháp nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện:
- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt tại thời điểm lập;
- Di chúc được lập một cách tự nguyện, không bị lừa dối, đe dọa;
- Nội dung di chúc không vi phạm điều cấm, không trái đạo đức xã hội;
- Hình thức di chúc đúng theo quy định pháp luật (di chúc miệng, di chúc viết, di chúc công chứng...).
Một di chúc không hợp pháp có thể là:
- Do người lập bị mất năng lực hành vi dân sự;
- Có dấu hiệu bị ép buộc hoặc giả mạo chữ ký;
- Không có người làm chứng khi cần thiết;
- Sai hình thức theo quy định pháp luật.
Xem thêm>>> Công chứng di chúc tại nhà miễn phí: Tiện lợi & hợp pháp
Di chúc và pháp lý sổ đỏ: Làm sao để không tranh chấp?
Hợp đồng cho tặng hay di chúc: Cách nào tránh tranh chấp thừa kế?
2. Sau khi người lập mất, di chúc không hợp pháp xử lý thế nào?
Việc xác định di chúc không hợp pháp thường chỉ được thực hiện khi có tranh chấp hoặc yêu cầu chia thừa kế. Khi đó, các bên có quyền gửi đơn yêu cầu Tòa án tuyên bố di chúc vô hiệu. Tòa án sẽ xem xét:
- Tình trạng sức khỏe tâm thần của người lập tại thời điểm lập di chúc (thông qua bệnh án, nhân chứng);
- Hình thức và trình tự lập di chúc;
- Có dấu hiệu lừa dối, ép buộc, giả mạo hay không.
Ví dụ thực tế: Gia đình ông A tại Hà Nội phát hiện sau khi ông mất, bản di chúc được công bố không có người làm chứng, không công chứng và có dấu hiệu chữ ký bị giả mạo. Sau khi khởi kiện, Tòa án tuyên di chúc không hợp pháp, tài sản được chia theo pháp luật cho tất cả hàng thừa kế.
3. Tài sản sẽ chia như thế nào nếu di chúc bị vô hiệu?
Khi di chúc không hợp pháp bị tuyên vô hiệu, việc chia thừa kế sẽ tuân theo quy định thừa kế theo pháp luật (Điều 651 Bộ luật Dân sự). Theo đó:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ/chồng, cha mẹ, con ruột (bao gồm cả con nuôi hợp pháp);
- Các hàng thừa kế sau chỉ được chia khi không còn ai thuộc hàng trước.
4. Giải pháp phòng tránh rủi ro từ di chúc không hợp pháp
Để tránh các tranh chấp và hậu quả pháp lý về sau, người dân nên:
- Lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng uy tín;
- Yêu cầu công chứng viên kiểm tra điều kiện năng lực hành vi dân sự;
- Đảm bảo di chúc được lập đúng hình thức và có nhân chứng phù hợp;
- Cập nhật di chúc khi hoàn cảnh, tài sản hoặc ý chí thay đổi.
5. Dịch vụ công chứng di chúc tại Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ
Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công chứng di chúc, Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ luôn cam kết:
- Kiểm tra kỹ điều kiện pháp lý của người lập di chúc;
- Tư vấn rõ ràng, minh bạch về nội dung và hình thức hợp pháp;
- Lưu trữ an toàn và bảo mật bản di chúc;
- Hỗ trợ xác minh, hướng dẫn xử lý các vấn đề pháp lý phát sinh khi di chúc có tranh chấp.
Kết luận:
Di chúc không hợp pháp có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, khiến ý chí của người mất không được thực hiện và làm phát sinh mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình. Việc lập di chúc đúng luật và công chứng tại đơn vị chuyên nghiệp là cách hiệu quả nhất để bảo vệ quyền lợi và tránh tranh chấp về sau.
Hãy yên tâm khi lựa chọn Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ – địa chỉ tin cậy đồng hành cùng bạn trong mọi giao dịch pháp lý.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Điện thoại: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
- Giờ làm việc: 8h00 – 18h30 (thứ 2 – chủ nhật)
📌 Có hỗ trợ ngoài giờ và công chứng tại nhà theo yêu cầu!
Tin liên quan
