Thai nhi có được hưởng di sản thừa kế không? Giải đáp từ góc độ pháp lý

29/09/2025

Di sản thừa kế là một vấn đề nhạy cảm, có thể trở nên phức tạp hơn khi trong gia đình có một thành viên chưa chào đời. Liệu một thai nhi có được pháp luật công nhận là người thừa kế để hưởng tài sản của người đã khuất? Ai sẽ là người quản lý tài sản đó cho đến khi em bé ra đời?

Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết tất cả những thắc mắc trên, cung cấp nền tảng pháp lý vững chắc và hướng dẫn cụ thể để bạn bảo vệ quyền lợi của thành viên nhỏ tuổi nhất trong gia đình.

Có thể bạn quan tâm>>> Công chứng di chúc cho người bị tai biến, sức khỏe yếu: Các lưu ý quan trọng

⚖️ Nền tảng pháp lý: Thời điểm mở thừa kế và quyền của thai nhi

Theo pháp luật Việt Nam, quyền thừa kế của một người được xác lập tại thời điểm mở thừa kế – tức là thời điểm người để lại di sản chết. Điều này đặt ra câu hỏi về quyền của thai nhi, người chưa được sinh ra.

Theo Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015, để được coi là người thừa kế, cá nhân phải thỏa mãn điều kiện sau:

Còn sống tại thời điểm mở thừa kế.

Tuy nhiên, điều luật cũng mở rộng đối tượng này để đảm bảo sự công bằng cho thai nhi:

“Trường hợp người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật là cá nhân đã thành thai nhưng sinh ra sau thời điểm người để lại di sản chết thì vẫn được hưởng phần di sản.”

Điều này có nghĩa là, thai nhi có quyền hưởng di sản thừa kế nếu được hình thành trước thời điểm người để lại di sản qua đời và sinh ra còn sống.

💰 Thủ tục và cách thức phân chia di sản

Căn cứ Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015, nếu trong hàng thừa kế có thai nhi, những người thừa kế còn lại phải dành sẵn một phần di sản bằng phần của một người thừa kế khác.

Cơ chế "dành sẵn": Phần di sản này sẽ được giữ lại, chưa phân chia cho bất kỳ ai. Số tiền sẽ được gửi vào một tài khoản ngân hàng hoặc tài sản được quản lý bởi một bên trung gian đáng tin cậy.
Nếu thai nhi sinh ra và còn sống: Em bé sẽ được hưởng phần di sản đã dành sẵn đó.
Nếu thai nhi chết trước khi sinh: Phần di sản đã dành sẵn sẽ được chia lại cho những người thừa kế còn lại theo đúng quy định pháp luật.

Thai nhi có được hưởng di sản thừa kế

Xem thêm>>> Thừa kế sổ tiết kiệm: Cách rút tiền tại ngân hàng sau khi chủ tài khoản mất

Ai sẽ là người quản lý tài sản của thai nhi?

Một câu hỏi quan trọng khác là ai sẽ quản lý phần tài sản này. Theo quy định pháp luật:

Phần di sản dành cho thai nhi sẽ được giao cho người giám hộ để quản lý.
Người giám hộ đương nhiên của con chưa thành niên là cha, mẹ ruột.

Theo Điều 58 Bộ luật Dân sự 2015, người giám hộ có các nghĩa vụ sau:

Chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được giám hộ.
Quản lý tài sản của người được giám hộ. Người giám hộ không được quyền bán, trao đổi, thế chấp, tặng cho tài sản của người được giám hộ trừ trường hợp cần thiết vì lợi ích của người được giám hộ.

📄 Ví dụ minh họa

Ông A qua đời, để lại di sản là 1,2 tỷ đồng. Hàng thừa kế thứ nhất của ông A gồm:

Vợ (Bà B).
Con trai (Anh C).
Vợ ông A (Bà B) đang mang thai (Thai nhi D).

Theo quy định, sẽ có 3 người thừa kế. Mỗi người sẽ được hưởng một phần bằng nhau là 1,2 tỷ / 3 = 400 triệu đồng.

Phần của bà B và anh C sẽ được nhận ngay.
400 triệu đồng của thai nhi D sẽ được giữ lại và giao cho bà B (người giám hộ) quản lý.
Nếu sau đó thai nhi D sinh ra còn sống, bà B sẽ tiếp tục quản lý số tiền này cho con.
Nếu thai nhi D chết trước khi sinh, 400 triệu đồng đó sẽ được chia lại cho bà B và anh C, mỗi người thêm 200 triệu đồng.

❗ Lưu ý quan trọng khi làm thủ tục thừa kế cho thai nhi

Để đảm bảo thủ tục diễn ra suôn sẻ và đúng luật, bạn cần lưu ý:

Chứng minh sự tồn tại của thai nhi: Phải có giấy chứng nhận mang thai, siêu âm, hoặc hồ sơ y tế từ bệnh viện để chứng minh thai nhi đã thành thai trước khi người để lại di sản qua đời. Sau khi em bé ra đời, bạn cần có Giấy khai sinh để hoàn tất thủ tục.
Công chứng văn bản: Gia đình phải đến văn phòng công chứng để lập Văn bản khai nhận di sản hoặc Văn bản thỏa thuận phân chia di sản. Trong văn bản này, công chứng viên sẽ ghi rõ phần di sản được dành riêng cho thai nhi.

Trường hợp người để lại di sản có di chúc

Nếu di chúc có nhắc đến thai nhi: Di chúc sẽ được thực hiện theo đúng di nguyện.
Nếu di chúc không nhắc đến thai nhi: Theo Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015, con chưa thành niên của người để lại di sản thuộc diện người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc. Thai nhi, sau khi sinh ra, vẫn sẽ được hưởng một phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật, bất kể di chúc có ghi gì.

Thai nhi có được hưởng di sản thừa kế

Hướng dẫn>>>

🔗 Nếu bạn đang phân vân thủ tục khai nhận hay phân chia di sản, văn phòng công chứng sẽ là nơi hỗ trợ bạn lập văn bản hợp pháp, bảo đảm quyền lợi và tránh tranh chấp.

❓ Các câu hỏi thường gặp về quyền thừa kế của thai nhi

1. Thai nhi có được hưởng di sản thừa kế không?

Có. Theo Điều 613 BLDS 2015, thai nhi được hưởng di sản nếu đã thành thai trước khi người để lại di sản chết và sinh ra còn sống.

2. Thủ tục thừa kế cho thai nhi có cần công chứng không?

Có. Các bên thừa kế phải đến văn phòng công chứng để lập văn bản khai nhận/thỏa thuận phân chia di sản, trong đó ghi rõ phần di sản dành cho thai nhi.

3. Điều kiện để thai nhi được thừa kế tài sản là gì?

Điều kiện duy nhất là thai nhi phải hình thành trước khi người để lại di sản chết và phải sinh ra còn sống.

4. Nếu thai nhi chết trước khi sinh thì phần di sản có được thừa kế không?

Không. Theo Điều 660 BLDS 2015, phần di sản đã giữ lại sẽ được chia cho những người thừa kế còn lại.

5. Ai sẽ là người quản lý tài sản thừa kế của thai nhi?

Phần di sản sẽ được giao cho người giám hộ của em bé để quản lý. Người giám hộ đương nhiên của trẻ chưa thành niên là cha, mẹ ruột.

✅ Kết luận

Pháp luật Việt Nam có cơ chế bảo vệ quyền thừa kế của thai nhi một cách chặt chẽ, nhằm đảm bảo sự công bằng trong phân chia di sản. Việc nắm rõ các quy định này và chủ động thực hiện thủ tục tại cơ quan công chứng không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của thành viên nhỏ tuổi nhất, mà còn giúp gia đình tránh được những tranh chấp không đáng có.

📍 Cần hỗ trợ tư vấn thực hiện thủ tục công chứng 📢 Liên hệ ngay Văn phòng Công chứng Nguyễn Huệ để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết!